Të drejtat e jo-myslimanëve në një shtet islamik

Nga

Samuel Shahid

PARATHЁNIE

Kohëve të fundit janë shkruar disa libra lidhur me të drejtat e jo-myslimanëve të cilët iu nënshtrohen sundimit të ligjit islamik. Shumë prej këtyre librave prezantojnë pikëpamjen islamike në një mënyrë të favorshme, pa zbuluar aspektin negative të trashëguar në këto ligje.

Ky studim i përmbledhur orvatet t’i ekzaminojë këto ligje siç konstatohen nga katër shkollat e Fik-ut (jurisprudencës). Ka tendencë t’i zbulojë lexuesit implikimet negative të këtyre ligjeve pa injoruar këndvështrimet më tolerante të reformuesve modern.

Shpresa jonë e zjarrtë është që ky studim do t’i zbulojë lexuesve të vërtetën në aspektet pozitive dhe negative.

S.S

Konceptet e "Shtetit Islamik"

"Një shtet islamik është në thelb një shtet ideologjik, dhe si rrjedhojë në mënyrë radikale i ndryshëm nga një shtet kombëtar." Kjo deklaratë e bërë nga Maududi shtron themelin kryesor për një sistem politik, ekonomik, social dhe sistem religjioz të të gjitha vendeve islamike që e imponojnë ligjin islamik. Ky sistem ideologjik është qëllimisht diskriminues mes njerëzve me përkatësi religjioze të ndryshme. Maududi, një dijetar pakistanez mysliman, përmbledh dallimet themelore në mes shteteve islamike dhe sekulare siç vijon:

  1. Një shtet islamik është ideologjik. Njerëzit që banojnë në të ndahen në myslimanë që besojnë në ideologjinë e shtetit dhe jo-myslimanët të cilët nuk besojnë.
  2. Përgjegjësia për politikë dhe administrim të një shteti të tillë “duhet të qëndrojë kryesisht me ata që besojnë në ideologjinë islamike.” Jo-myslimanët, prandaj, nuk mund të pyeten për të ndërmarrë apo për t’iu besuar me përgjegjësi të politikë bërjes.
  3. Një shtet islamik zotohet të bëjë dallimin (diskriminimin) në mes myslimanëve dhe jo-myslimanëve. Megjithatë ligji islamik “Sheri’a” iu garanton jo-myslimanëve “të drejta të caktuara të specifikuara enkas përtej së cilës ata nuk lejohen të përzihen në çështjet e shtetit sepse nuk i takojnë ideologjisë së saj.” Në momentin që përqafojnë besimin islamik, ata “bëhen pjesëmarrës të barabartë në të gjitha çështjet lidhur me shtetin dhe qeverinë.”

Pikëpamja e sipërme përfaqëson shkollën Hanifi, njërën nga katër shkollat islamike të jurisprudencës. Të tre shkollat tjera janë Maliki, Hanbili (shkolla më e ashpër dhe më fundamentaliste nga të tjerat) dhe Shafi. Të katër këto shkolla pajtohen në mënyrë dogmatike sa i përket kredove themelore të Islamit por dallohen në interpretimet e tyre të ligjit islamik që buron nga katër burimet:

  1. Kur’ani (lexim apo recitim): Libri i shenjtë i komunitetit mysliman që përmban citate direkte nga Allahu supozuar se është diktuar nga Gabrieli.
  2. Hadithi (rrëfim): Përmbledhjet e traditave islamike përfshirë thëniet dhe veprat e Muhamedit siç janë dëgjuar nga bashkëkohësit e dorës së parë, dytë dhe të tretë.
  3. Al-Kija (analogji apo krahasim): Vendimi ligjor i arritur nga juristët islamik i bazuar në rastet me prioritet.
  4. Ijma’ (konsensus): Interpretimi i ligjeve islamike i kaluar me konsensus të dijetarëve myslimanë me reputacion në një vend të caktuar.

Ligjet tekstuale të përshkruara në Kuran janë të pakta. Dera është lënë gjysmë e hapur për studiues të mirënjohur të bazuar në Kuran, Hadith dhe disiplina të tjera islamike për të paraqitur Fatvën e tyre (opinionin ligjor) siç do ta shohim më vonë.

Klasifikimi i Jo-myslimanëve:

Në artikullin e tij, “Dekretet e njerëzve të besëlidhjes dhe minoritetet në një shtet islamik,” (The Ordinances of the People of the Covenant and the Minorities in an Islamic state) Sheik Naxhi Ibrahim Ibn Abdullah shënon që juristët i klasifikojnë jo-myslimanët apo të pafetë në dy kategori: Dar-ul-Harb apo Shtëpia e Luftës, që iu referohet jo-myslimanëve që nuk janë të lidhur me marrëveshje paqeje, apo besëlidhje, gjaku i të cilëve dhe pronësia e tyre nuk janë të mbrojtura nga ligjet e hakmarrjes apo shpagimit; dhe Dar-us-Salam apo shtëpia e Paqes, e cila iu referohet atyre në tre klasifikime:

  1. Dhimi-të (ata në ruajtje) janë persona jo-myslimanë që jetojnë në vende myslimane dhe pajtohen të paguajnë Xhizjen (kontributin) në shkëmbim për mbrojtje dhe siguri dhe të jenë të nënshtruar ndaj ligjit islamik. Këta gëzojnë besëlidhjen e përhershme.
  2. Njerëzit e Hudna-së (në armëpushim) janë ata që nënshkruajnë marrëveshje paqeje me myslimanët pasi janë mundur në luftë. Ata pajtohen të banojnë në tokën e tyre, ndërkohë që do të jenë të nënshtruar ndaj jurisprudencës ligjore të Islamit si Dhimitë, me kusht që nuk zhvillojnë luftë kundër myslimanëve.
  3. Musta’min (të mbrojturit) janë personat që vijnë në një vend islamik si të dërguar, tregtarë, vizitorë apo studentë që duan të mësojnë rreth Islamit. Një Musta’min nuk duhet të zhvillojë luftë kundër myslimanëve dhe ai nuk është i obliguar të paguajë Xhizjen, por ai do të nxitej të përqafojë Islamin. Nëse një Musta’min nuk e pranon Islamin, ai është i lejuar të kthehet i sigurt në vendin e tij të lindjes. Myslimanët ndalohen ta lëndojnë atë në çfarëdo mënyrë. Kur ai kthehet në vendlindjen e tij, ai konsiderohet si një që i takon Shtëpisë së Luftës.

Ky studim do të bazohet në ligjet që i përkasin Dhimi-ve

Ligji Islamik dhe Dhimi-të

Muftitë myslimanë (autoritet ligjore) pajtohen që marrëveshja e Dhimi-ve do të duhej t’i ofrohej kryesisht Ithtarëve të Librit, që janë, të krishterët dhe hebrenjtë, pastaj ndaj magjistarëve apo Zoroastrianëve. Sidoqoftë, ata nuk pajtohen nëse marrëveshja do të duhej nënshkruar me grupe të tjera siç janë komunistët apo ateistët. Hanbilitë dhe Shafitë besojnë që asnjë marrëveshje nuk duhet nënshkruar me jobesimtarët apo me ata që nuk do të besojnë në Perëndinë suprem. Hanifitë dhe Malikitë pohojnë që Xhizja mund të pranohet nga të gjithë jobesimtarët pavarësisht besimeve të tyre dhe besimit në Perëndinë. Ebu Hanifia, megjithatë, nuk donte që arabët idhujtarë ta kishin këtë opsion sepse ata janë njerëzit e Profetit. Atyre duhet dhënë dy opsione: të pranojnë Islamin apo të vriten.

Xhizja (kontributi)

Xhizja fjalë për fjalë nënkupton ndëshkim. Ёshtë një taksë mbrojtëse e vënë ndaj jo-myslimanë që jetojnë nën regjimet islamike, duke konfirmuar statusin e tyre legal. Maududi thekson që "pranimi i Xhizjes formëson paprekshmërinë e jetëve dhe pronave të tyre, dhe pas kësaj as shteti islamik, e as publiku myslimanë nuk ka të drejtë të dhunojë pronësinë, nderin dhe lirinë e tyre." Pagimi i Xhizjes është simbol i poshtërimit dhe nënshtrimit sepse Dhimi-të nuk konsiderohen si qytetarë të shtetit islamik përkundër që ata janë, shumë raste, vendas të shtetit.

Një qëndrim i tillë armiqëson Dhimi-të nga të qenit pjesë esenciale e komunitetit. Si mundet një Dhimi të ndjehet në shtëpi në vendin e tij, në mesin e njerëzve të tij, dhe me qeverinë e tij, kur ai e di që Xhizja të cilin ai e paguan, është simbol i poshtërimit dhe nënshtrimit? Në librin e tij Ligji islamik ndaj jo-myslimanëve (The Islamic Law Pertaining to non-Muslims), Sheik Abdulla Mustafa Al-Muragi dëshmon që Xhizja mundet vetëm të lirohet nga Dhimi-të që bëhen myslimanë apo që vdesin. Shafitë përsërisin që Xhizja nuk mund të largohet automatikisht nga Dhimi-të kur ata përqafojnë Islamin. Lirimi nga Xhizja është bërë një nxitës për t’i inkurajuar Dhimi-të braktisin besimin e tyre dhe përqafojnë Islamin.

Sheiku Naxhi Ibrahim Ibn Abdulla përmbledh qëllimin e Xhizjes. Ai thotë, duke cituar Ibn Kajim al-Xhauzija, që Xhizja dekretohet:

"…për të kursyer gjakun (e Dhimi-ve), për të qenë simbol i poshtërimit të pafeve dhe si një ofendim dhe ndëshkim ndaj tyre, dhe siç shënojnë Shafiitë, Xhizjs ofrohet në shkëmbim të banimit në një vend islamik." Si rrjedhojë Ibn Kajim shton, "Meqenëse i tërë religjioni i takon Perëndisë, ka për qëllim poshtërimin e jobesimtarëve dhe ndjekësve të tyre, duke i ofenduar ata. Imponimi i Xhizjes tek ndjekësit e jobesimtarëve dhe mbajtja e tyre nën zgjedhë është e kërkuar nga religjioni i Perëndisë. Teksti kuranor le të kuptohet rreth këtij kuptimi kur thotë: ‘derisa ta japin xhizjen në dorë e duke qenë të mposhtur.” (Kurani 9:29). Ajo që e kontradikton këtë është lënia e të pafeve për të gëzuar fuqitë e tyre dhe të praktikojnë religjionin e tyre ashtu siç dojnë në mënyrë që të kenë fuqi dhe autoritet.”

Dhimi-të dhe praktikat religjioze

Myslimanët besojnë që Dhimi-të janë Mushrikun (politeista) sepse ata e shohin besimin në Trinitet si besim në tre perëndi. Islami është i vetmi religjion i vërtetë, pohojnë ata. Rrjedhimisht, për t’i mbrojtur myslimanët nga korrupsioni, sidomos ndaj mëkatit të pafalshëm të shirk-ut (politeizëm), kjo praktikë është e ndaluar në mesin e myslimanëve, sepse konsiderohet neveria më e madhe. Kur të krishterët e praktikojnë besimin publikisht, bëhet një joshje dhe nxitje për apostazi. Është e rëndësishme për të vënë re që sipas Murag-it, Dhimi-të dhe jobesimtarët janë politeista dhe si rezultat, duhet të kenë të njëjtin trajtim.

Sipas juristëve myslimanë, dekretet e mëposhtme ligjore duhet të imponohen ndaj Dhimi-ve (të krishterëve sikurse dhe hebrenjve) që banojnë në mes myslimanëve:

  1. Dhimi-të nuk lejohen të ndërtojnë kisha të reja, tempuj apo sinagoga. Ata janë te lejuar t’i rinovojnë kishat e vjetra apo shtëpitë e adhurimit me kusht që të mos shtojnë ndonjë strukturë të re. “Kishat e vjetra” janë ato që ekzistuan para pushtimit islamik dhe janë të përfshira në marrëveshjen paqësore nga myslimanët. Ndërtimi i çfarëdo kishe, tempulli apo sinagoge në Gadishullin Arabik (Arabi Saudite) është e ndaluar. Është toka e profetit dhe vetëm Islami duhet të ekzistojë aty. Sidoqoftë, myslimanët, nëse donë, janë të lejuar t’i shkatërrojnë të gjitha shtëpitë jo-myslimane të adhurimit në çdo vend që pushtojnë.
  2. Dhimi-të nuk janë të lejuar të luten apo lexojnë librat e shenjtë me zë në shtëpi apo në kisha, se mos i dëgjojnë myslimanët lutjet e tyre.
  3. Dhimi-të nuk lejohen t’i printojnë librat e tyre religjioz apo t’i shesin ato në vende publike dhe tregje. Ata lejohen t’i publikojnë dhe shesin vetëm në mesin e njerëzve të tyre, në kishat dhe tempujt e tyre.
  4. Dhimi-të nuk lejohen të instalojnë kryqin në shtëpitë e tyre apo kisha meqë është një simbol i të qenit i pafe (infidelitetit).
  5. Dhimi-të nuk janë të lejuar të transmetojnë apo shfaqin ritualet nga ceremonitë e tyre religjioze në radio apo televizor apo për të përdorur mediet apo për të botuar ndonjë foto të ceremonive religjioze në gazetë apo revista.
  6. Dhimi-të nuk lejohen të mblidhen në rrugë gjatë festivaleve të tyre religjioze; por, çdo kush duhet qetësisht ta bëjë rrugën e tij tek kisha apo tempulli i tij.
  7. Dhimi-të nuk janë të lejuar t’i bashkëngjiten ushtrisë përderisa ka nevojë të pashmangshme për ta në të cilin rast atyre nuk u ofrohet pozita e udhëheqësit dhe konsiderohen mercenarë.

Maududi, që është Hanifi, manifeston një opinion më zemërgjerë drejt të krishterëve. Ai thotë:

“Në qytetet e tyre ata duhet lejuar të praktikojnë religjionin e tyre me lirinë me të plotë. Në vendet krejtësisht myslimane, megjithatë, qeverisja islamike ka lirinë e plotë të veprimit për të vendosur kufizime të tilla siç mendojnë të jetë e drejtë rreth praktikave të tyre.”

Apostazia në Islam

Apostazia nënkupton mohimin e religjionit të Islamit qoftë me anë akti apo fjale të gojës. “Akti i apostazisë, kështu, i jep fund besnikërisë së një personi ndaj Islamit,” kur dikush mohon besimet themelore të Islamit, mohon besimin dhe kjo është një akt i apostazisë dhe një veprim i tillë është mëkat i rëndë në Islam. Kurani thekson,

“E si ta udhëzojë All-llahu një popull që pas besimit të tyre u bënë pabesimtarë dhe pasi dëshmoi se i dërguari është i vërtetë, dhe pasi t’ju kenë ardhur atyre argumente të qarta? All-llahu nuk ia mundëson udhëzimin e Vet popullit zullumqarë. Ndëshkimi i të tillëve është: mallkimi nga All-llahu, nga engjëjt dhe nga gjithë njerëzimi tok. Ata përgjithmonë janë në të (në zjarr), atyre as nuk ju lehtësohet dënimi dhe as nuk u jepet afat. (Kur’ani 3:86-89).

Zyrtarisht, ligji islamik iu kërkon myslimanë që mos ua imponojnë Dhimi-ve përqafimin e Islamit. Është e detyrë e çdo myslimani, theksojnë ata, për të manifestuar virtytet e Islamit në mënyrë që ata të cilët nuk janë myslimanë do të konvertohen me dëshirë pas zbulimit të madhështisë dhe të vërtetës së saj. Në momentin që një person bëhet një mysliman, ai nuk mund të tërhiqet më. Nëse e bën, ai do të paralajmërohet së pari, pastaj do t’i jepen tre ditë për të rishikuar çështjen dhe të pendohet. Nëse këmbëngul në apostazinë e tij, i kërkohet gruas së tij të ndahet nga ai, prona e tij konfiskohet dhe i merren fëmijët e tij. Ai nuk lejohet të martohet sërish. Në vend të kësaj, ai do të dërgohet në gjyq dhe do të dënohet me vdekje. Nëse ai pendohet, mund të kthehet tek gruaja dhe fëmijët apo të rimartohet. Sipas Hanifi-ve një apostate femër nuk lejohet të martohet. Ajo duhet të kalojë kohë duhet medituar për t’u kthyer në Islam. Nëse ajo nuk pendohet apo nuk e rishikon çështjen, ajo nuk do të dënohet me vdekje, por do të persekutohet, do të rrihet dhe burgoset deri në fund të jetës. Shkolla të tjera të Sheriatit kërkojnë vdekjen e saj. Vdekja e përmendur përshkruhet në hadithin e shënuar nga Buhariu: “Tregohet nga Abass ... që i dërguari i Allahut ... tha, ‘Kushdo që e ndërron religjionin (nga Islami në një besim tjetër), vriteni atë.”

Në librin e tij Sheriati: Ligji Islamik (Shari’ah: The Islamic Law), Doi shënon, “Ndëshkimi me vdekje në rast të Apostazisë është aprovuar unanimisht nga të katër shkollat e jurisprudencës islamike.”

Një jo-mysliman që dëshiron të bëhet mysliman inkurajohet të veprojë ashtu dhe kushdo, madje edhe nëna dhe babai, që përpiqen ta ndalojnë atë, mund të ndëshkohen. Sidoqoftë, kushdo që përpiqet t’ia ndërroj fenë një myslimani në çfarëdo besimi tjetër mund të ndëshkohet.

Ligjet Civile

Dhimi-të dhe myslimanët i nënshtrohet të të njëjtave ligje civile. Ata duhet konsideruar njëjtë në çështjet e nderit, vjedhjes, vrasjes dhe dëmtimit të pronës. Ata duhet të dënohen në përputhje me ligjin islamik pavarësisht nga përkatësitë e tre religjioze. Dhimi-të njëjtë si myslimanët janë subjekte të ligjit islamik në çështjet e bizneseve civile, transaksioneve financiare si janë shitjet, pronat, firmat, themelimet e kompanive, fermat, siguritë, hipotekat dhe kontratat. Për shembull, vjedhja dënohet me prerje dore qoftë të jetë ai mysliman apo i krishterë. Por kur është fjala për privilegje, Dhimi-të nuk i gëzojnë të njëjtat trajtime. Për shembull, Dhimi-ve nuk ju lejohet të bartin armë.

Martesa dhe fëmijët

Një mysliman mund të martohet me një vajzë Dhimi, por buri Dhimi nuk lejohet të martohet me një vajzë myslimane. Nëse gruaja përqafon Islamin dhe dëshiron të martohet, babai i saj jo-mysliman nuk ka autoritet t’ia ofrojë atë dhëndrit të tij. Ajo duhet të nxirret nga një shoqërues mysliman.

Nëse një prind është mysliman, fëmijët duhet të rriten si myslimanë. Nëse babai është Dhimi dhe gruaja e tij konvertohet në Islam, ajo duhet të divorcohet; atëherë ajo do të ketë të drejtën e ruajtjes së fëmijës së saj. Disa shkolla fundamentaliste theksojnë që burri mysliman ka të drejtën ta mbyllë gruan e tij Dhimi në shtëpinë e saj dhe ta kufizojë atë nga të shkuarit në shtëpinë e saj të adhurimit.

Dënimi me vdekje

Hanifitë besojnë që edhe Dhimi-të sikurse myslimanët duhet të vuajnë dënimin e njëjtë për krime të njëjta. Nëse një mysliman vret një Dhimi qëllimisht, ai duhet të vritet në kundërpërgjigje. E njëjta vlen për një të krishterë që vret një mysliman. Por shkollat tjera kanë interpretime të ndryshme të ligjit islamik. Shafiitë deklarojnë që një mysliman që vret një Dhimi nuk duhet vrarë, sepse nuk është e arsyeshme të barazohet një mysliman me një politeist (Mushrik). Në një rast të tillë, çmimi i gjakut duhet paguar. Ndëshkimi varet nga shkolla e ligjit e adoptuar nga vendi specifik islamik ku krimi apo shkelja është bërë. Kjo e ilustron ndërlikimin e interpretimeve të ndryshme të ligjit islamik bazuar në Hadith.

Çdo njëra shkollë përpiqet të dokumentojë opinionin legal duke iu referuar Hadith-it apo një ngjarje të përjetuar nga profeti apo kalifeve “të udhëzuar drejtë’.

Dëshmia e Dhimi-ve

Dhimi-të nuk mund të dëshmojnë kundër myslimanëve. Ata mund të dëshmojnë vetëm kundër Dhimi-ve të tjerë apo Musta-min-ëve. Betimet e tyre nuk konsiderohen valide në një gjykatë islamike. Sipas Sheriatit, një Dhimi nuk është madje i kualifikuar të jetë nën betim. Murag-i thekson hapur, “Dëshmia e një Dhimi nuk është e pranueshme sepse Allahu – qoftë i lartësuar – tha: ‘Perëndia nuk do t’iu lejon infidelëve (kafirëve) të kenë fuqi kundër besimtarëve’.” Një Dhimi, i konsideruar si infidel (i pafe), nuk mund të dëshmojë kundër ndonjë myslimani pavarësisht kredibilitetit të tij moral. Nëse një Dhimi ka akuzuar në mënyrë false një Dhimi tjetër dhe ka qenë një herë i ndëshkuar, kredibiliteti i tij dhe integriteti nxihet dhe dëshmia e tij nuk është më e pranueshme. Një implikim seriozi i kësaj është se nëse një mysliman ka zbatuar një shkelje serioze kundër tjetrit, të dëshmuar nga Dhimi-të vetë, gjykata do të ketë vështirësi në marrjen e vendimit meqë dëshmitë e Dhimi-ve janë të papranueshme. Ndonëse, i njëjti Dhimi integriteti i të cilit njolloset, nëse konverton në Islam, dëshmia e tij kundër një Dhimi apo një myslimani do t’i pranohet, sepse bazuar në Sheriat, “Duke përqafuar Islamin ai ka fituar kredibilitet (besueshmëri) të re që do t’i mundësonte atij të dëshmonte...” E tëra që ai duhet bërë është të shprehë me fjalë rrëfimin islamik të besimit para dëshmitarëve, dhe kjo do ta lartësonte atë nga të qenit i dëbuar në të qenit një mysliman i nderuar duke i gëzuar të gjitha privilegjet e një myslimani të devotshëm.

Ligji personal

Lidhur me çështje personale të martesës, divorceve dhe trashëgimisë, Dhimi-të lejohen të apelojnë në gjyqet e tyre religjioze. Çdo denominacion i krishterë ka të drejtën dhe autoritetin për të përcaktuar përfundimin e çdo rasti. Dhimi-të janë të lirë t’i praktikojnë ritet e tyre sociale dhe religjioze në shtëpi dhe në kishë pa ndonjë ndërhyrje nga shteti, madje edhe në ato çështje si të pirit e verës, mbajtja dhe ngrënia e derrit, përderisa nuk iu shesin ato myslimanëve. Dhimi-ve përgjithësisht iu mohohet e drejta për apel në një gjykatë islamike rreth çështjeve familjare, martesës, divorcit dhe trashëgimisë. Sidoqoftë, në rastin kur një gjyqtarë myslimanë pajtohet të merr një rast të tillë, gjykata duhet të zbatojë ligjin islamik.

Të drejtat politike dhe përgjegjësitë

Shteti islamik është një shtet ideologjik, si rrjedhojë udhëheqësi i shtett duhet medoemos të jetë mysliman, sepse ai është i detyruar nga Sheriati të zbatojë dhe administrojë shtetin në përputhje me Kur’anin dhe Synetin. Funksioni i kryesisë së tij këshilluese është ta ndihmojnë atë në implementimin e principeve islamike dhe mbështetjes së tyre. Kushdo që nuk e përqafon ideologjinë islamike nuk mund të jetë udhëheqës shteti apo anëtar i kryesisë.

Maududi, i vetëdijshëm me kërkesat e shoqërisë moderne, duket të jetë më tolerant kundrejt Dhimi-ve. Ai thotë,

“Për sa i përket parlamentit apo legjislaturës së tipit modern e cila dallon dukshëm nga kryesia këshilluese në kuptimin e saj tradicional, kjo rregull do të mund të lehtësohej t’i lejonte jo-myslimanëve të jenë anëtarë me kusht që të jenë plotësisht të sigurt me anë të kushtetutës që asnjë ligj që është i neveritshëm për Kuranin dhe Synetin duhet të dekretohet, në mënyrë që Kurani dhe Syneti të jenë burimi kryesor i ligjit publik dhe që udhëheqësi i shtetit të jetë domosdoshmërish mysliman.”

Nën këto rrethana, sfera e influencës së minoriteteve jo-myslimane do të mund të kufizohej ndaj çështjeve të ndërlidhura me probleme të përgjithshme të shtetit apo në interes të minoriteteve. Pjesëmarrja e tyre do të duhej të mos dëmtonte kërkesa themelore të Islamit. Maudud-i shton,

“Është e mundur të formohet një asamble e veçantë reprezentuese për të gjithë grupet jo-myslimane në kapacitetin e agjencisë qendrore. Anëtarësimi dhe të drejtat e votimit të kësaj asambleje do të kufizohen për jo-myslimanët dhe atyre do t’iu ofrohet liria e plotë brenda këtyre kornizave.”

Këto pikëpamje nuk pranojnë aprovimin e shumicës së dijetarëve të tjerë të Sheriatit që mbajnë idenë se jo-myslimanët nuk duhet lejuar të supozojnë asnjë pozitë që do të mund t’u siguronte atyre autoritet mbi myslimanët. Pozita e sovranitetit kërkon implementimin e ideologjisë islamike. Supozohet që një jo-mysliman (pavarësisht aftësive të tij, sinqeritetit dhe besnikërisë ndaj vendit të tij) nuk mundet dhe nuk do të punojë besnikërisht për të arritur synimet ideologjike dhe politike të Islamit.

Bota e biznesit

Arena politike dhe sektorët zyrtarë publik nuk janë e vetmja fushë në të cilën jo-myslimanët nuk lejohen të marrin pozita të autoritetit. Një punëtorë mysliman që punon në një kompani bën pyetje në një letër “nëse do të ishte e lejueshme për një pronar mysliman (të një kompanie) të transferojë autoritetin tek një i krishterë mbi një mysliman? (Al-Muslim javore; Vëll.8; Nr.418; E premte, data 2, Maj, 1993).

Në përgjigje të kësaj pyetjeje, tre dijetarë të shquar mysliman lëshuan mendimet e tyre ligjore:

Sheik Mana K. Al-Qubtan, profesor i studimeve të larta në Shkollën e Ligjit Islamik në Rijad, thekson që:

Në themel, urdhërimi i jo-myslimanëve mbi myslimanët nuk është i lejuar, sepse Perëndia i Plotfuqishëm tha: ‘Allahu nuk do t’iu mundësojë infidelëve (p.sh të krishterëve) të kenë autoritet mbi besimtarët (myslimanët) {Kur’ani 4:141}. Sepse Perëndia – Lavdia qoftë mbi të – ka ngritur myslimanët në nivelin më të lartë (mbi të gjithë njerëzit) dhe iu ka paracaktuar atyre fuqinë, me mirësinë e tekstit kuranor në të cilin Perëndia i plotfuqishëm tha: “krenaria i takon All-llahut, të dërguarit të Tij (Muhamedit) dhe besimtarëve (myslimanëve) {Kur’ani 63:8}

Si rrjedhojë, autoriteti i njëjo-myslimani bdaj një myslimani është në mospërputhshmëri me këto dy vargje, meqenëse myslimani duhet t’i nënshtrohet dhe bindet kujtdo që është në mbikqyrje ndaj tij. Myslimani, prandaj bëhet më i ulët ndaj tij, dhe kjo nuk do të duhej të ishte rasti me një mysliman.

Dr. Salih Al-Sadlan, profesor i Sheriatit në shkollën e Ligjit Islamik, Rijad, citon po të njëjtat vargje dhe thekson që nuk është e lejueshme për një të pafe (infidel- në këtë rast një të krishterë) të jetë në udhëheqje ndaj myslimanëve qoftë kjo në sektorin privat apo publik. Një akti i tillë:

“detyron poshtërimin e një myslimani dhe ngritjen e një infideli (të krishteri). Ky infidel mund të shfrytëzojë pozitën e tij për të poshtëruar dhe ofenduar një mysliman që punon nën administrimin e tij. Ёshtë e këshillushme për pronarin e kompanisë t’i ketë frikën Perëndisë së Plotfuqishëm dhe të autorizojë vetëm një mysliman mbi një mysliman tjetër. Po ashtu, urdhërimet e lëshuara nga sundimtari, mundësojnë që një jobesimtarë (infidel) nuk duhet të jetë në udhëheqje kur ekziston një mysliman në dispozicion për të marrë pozitën. Këshilla jonë ndaj pronarit të kompanisë është për të larguar këtë jobesimtarë dhe ta zëvendësojmë me një mysliman.”

Në përgjigjen e tij Dr. Fahd Al-‘Usajmi, profesor i shkencave islamike në Kolegjin e mësuesve në Rijad, shënon që një pronar mysliman i një kompanie duhet të kërkojë një punëtor mysliman që është më i mirë se i krishteri (menaxher), apo i barbartë me të apo madje më pak i kualifikuar por që ka aftësinë të jëtë në kryes të myslimanit me anë të mirësisë së dëshmive të përgjithshme që tregojnë superioritetin e myslimani mbi tjerët. Pastaj ai e citon (Kur’anin 63:8) dhe gjithashtu citon vargun 22 të kapitullit 58:

Nuk gjen popull që e beson All-llahun dhe ditën e gjykimit, e ta dojë atë që e kundërshton All-llahun dhe të dërguarin e Tij, edhe sikur të jenë ata (kundërshtarët) prindërit e tyre, ose fëmijët e tyre, ose vëllezërit e tyre, ose farefisi i tyre.

‘Usajmi pohon që të jesh nën autoritetin e të krishterit mund të detyrojë myslimanin ta lëvdojnë atë dhe poshtërojnë veten ndaj këtij jobesimtari (infideli) në shpresë për të fituar pak nga ajo që ai ka. Kjo është kundër dëshmive të konfirmuara. Pastaj ai përmend ngjarjen e Umar Ibn Al-Khattab kalifit të dytë, i cili ishte jo i kënaqur me njërin prej qeveritarëve të tij që kishin zgjedhur një Dhimi si arkëtarë, dhe shënon: “A janë bërë sterile mitrat e grave sa që lindën vetëm këtë njeri?” Pastaj ‘Usajmi shton:

Myslimanët duhet t’ia kenë frikën Perëndisë në vellezërit e tyre mysliman dhe t’i ushtrojnë ata... sepse ndershmëria dhe frika e Perëndisë janë kryesisht tek myslimani, gjë që është e kundërta për jobesimtarin (të krishterin), i cili, në fund të fundit, është i pandershëm dhe nuk i frikësohet Perëndisë.

A nënkupton kjo që një i krishterë që posedon një biznes nuk mund të punësojë një mysliman të punojë për të? Madje më keq, a nënkutpon kjo që një Dhimi, pavarësisht nga kualifikimet e tij jo të barabarta, num mund të caktohet në pozitën e duhur ku do t’i shërbente më së miri vendit të tij? Kjo pyetje kërkon një përgjigje.

Liria e shprehjes

Maududi, i cili është më i butë se shumica e dijetarëve myslimanë, paraqet një mendim revolucionar kur thekson që në një vend islamik:

“të gjithë jo-myslimanët do të kenë lirinë e vetëdijes, mendimit, shprehjes dhe shoqërimit siç i gëzojnë edhe myslimanët vetë, të nënshtruar të të njëjtave kufizimeve të imponuara nga ligji edhe ndaj myslimanëve.”

Pikëpamjet e Maududit nuk janë të pranueshme nga shumica e shkollave islamike të ligjit, veçanërisht në lidhje me lirinë e shprehjes si kritika ndaj Islamit dhe qeverisë. Edhe në një vend si Pakistani, vendlindja e Maududit, është jo e ligjshme të kritikosh qeverinë apo udhëheqjen e shtetit. Shumë të burgosur politik janë të mbyllur në burgje në Pakistan dhe në shumicën e vendeve të tjera islamike. Gjatë tërë rrjedhës së historisë, përveç në ca raste të rralla, as edhe myslimanëve nuk iu është dhënë e drejta për të kritikuar Islamin pa qenë të persekutuar apo të ndëshkuar me vdekje. Është shumë më e pak e mundshme për një Dhimi të shpëtojë lehtë pa kritikuar Islamin.

Në thëniet e Maududit, termi “kufizime” është i definuar jo qartë. Sikur të sqarohej saktë, ju do të gjenit në analizën finale, që e mban nën fre çdo lloj kritike kundër besimit islamik dhe qeverisjes.

Për më tepër, si munden Dhimi-të të shprehin aspektet pozitive të religjionit të tyre kur nuk iu lejohet të përdorin mediet apo të reklamojnë në radio apo televizor? Ndoshta Maududi mendoi me propozimet e tij t’iu lejonte liri të tilla Dhimi-ve vetëm në mes tyre. Në rastin e kundër, ata do t’i nënshtroheshin ndëshkimeve. Sidoqoftë, myslimanëve iu lejohet, sipas Sheriatit (ligjit) të përhapin besimin e tyre në mesin e të gjitha sekteve religjioze pa asnjë kufizim.

Myslimanët dhe Dhimi-të

Marrëdhëniet në mes myslimanëve dhe Dhimi-ve klasifikohen në dy kategori: çfarë është e lejuar dhe çfarë nuk është e lejuar.

I. E ndaluara:

Një myslimani nuk i lejohet të:

  1. imitojë Dhimi-të në veshjen e tyre apo në sjellje.
  2. merr pjesë në festivalet e Dhimi-ve apo t’i përkrahi ata në çfarëdo mënyre që mund t’u ofrojë atyre fuqi mbi myslimanët.
  3. t’i lëshojë shtëpinë me qira apo të shes tokën për ndërtimin e kishës, tempullit, dyqan pijesh apo çfarëdo tjetër që mund t’i shkojë në dobi besimit të Dhimi-ve.
  4. punojë për Dhimi-të në çfarëdo pune që mund të promovojë besimin e tyre siç është ndërlikimi i kishës.
  5. bëjë ndonjë dhuratë ndaj kishave apo tempujve.
  6. mbajë çfarëdo ene që përmban verë, të punojë në prodhimin e verës apo trasportin e derrave
  7. adresohet Dhimi-ve me tituj si: “Zotëria im” apo “Zoti im”.

II. E lejuara

Një myslimani i lejohet të:

  1. ndihmojë financiarisht Dhimi-të, me kusht që paratë nuk përdoret në dhunimin e ligjeve islamike si blerje e verës apo derrit.
  2. ofrojë të drejtën e zotimit të tokës (prioritet nëblerjen e pronës) ndaj fqinjit të tij Dhimi. Hanbilitë nuk pajtohen me këtë.
  3. hajë ushqime të përgatitura nga ithtarët e Librit
  4. ngushëllojë Dhimi-të gjatë ndonjë sëmundjeje apo gjatë humbjes së një të afërmi. Është po ashtu e lejuar për një mysliman ta shoqërojë funeralin në varreza, por ai duhet të eci para arkivolit, jo prapa tij dhe ai duhet të largohet para se të varroset i vdekuri.
  5. urojë Dhimi-të gjatë dasmave, lindjes së një fëmije, kthimit nga një udhëtim i gjatë apo pas shërimit nga një sëmundje. Sidoqoftë, myslimanëve u paralajmërohet që të mos përfshihen në ndonjë fjalim që mund të sygjerojë aprovim të besimit të Dhimi-ve, siç është: “Ju lartësohtë Allahu”, “Ju nderoftë Allahu”, apo “Ju dhashtë fitore Allahu në religjionin tuaj.

Përfundimi

Ky studim tregon që jo-myslimanët nuk konsiderohen si qytetarë nga çfarëdo shteti islamik, edhe nëse janë vendas të shtetit. Të themi ndryshe është për ta fshehur të vërtetën. Drejtësia dhe barazia kërkon që çdo i krishterë pakistanez, milanez, turk apo arab të trajtohen njëjtë si çdo qytetarë tjetër në vendin e tij. Ai meriton të gëzojë të njëjtat privilegje të qytetarit pavarësisht nga përkatësitë religjioze. Të pohohet që Islami është religjion i vërtetë dhe të akuzohen religjionet tjera si të qenit të pafe (infidel) është një ofendim social, religjioz dhe ligjor ndaj ithtarëve (njerëzve) të Librit.

Të krishterët besojnë që religjioni i tyre është religjioni i vërtetë dhe Islami nuk është. A do të thotë kjo, që Britania e Madhe, e cila udhëhiqet nga Mbretëresha, udhëheqja e Kishës Anglikane, duhet t’i trajtojë nënshtetasit myslimanë si të klasës së dytë? Për më tepër, përse myslimanët në Perëndim i gëzojnë të gjitha liritë të caktuara për të gjithë qytetarët e këtyre vendeve, ndërkohë që vendet myslimane nuk u lejojnë vendasve të krishterë të njëjtën liri? Myslimanët në Perëndim ndërtojnë xhami, shkolla dhe qendra edukative dhe kanë qasje në media pa ndonjë kufizim. Ata publikisht i reklamojnë aktivitetet e tyre dhe lejohen të shpërndajnë materialet e tyre islamike lirshëm, përderisa të krishterët vendas të ndonjë shteti islamik nuk u lejohet e njëjta gjë. Përse të krishterët në Perëndim lejohen të përqafojnë çfarëdo religjioni që dëshirojnë pa qenë të persekutuar ndërsa një person që zgjedh të konvertohet në një religjion tjetër në ndonjë vend islamik, konsiderohet si apostat (femohues) dhe duhet vrarë nëse insiston në apostazinë e tij? Këto pyetje dhe të tjera u lihen lexuesve për të menduar.

   REFERENCAT:

  1. Abdullah, Najih Ibrahim Bin, The Ordinances of the People of the Covenant and the Minorities in an Islamic State, Balagh Magazine, Kairo, Egjipt, Vëllimi 944, Maj 29, 1988; Vëllimi 945, Qershor 5, 1988.
  2. Al Muslimun, Vol. 8; issue No, 418; Premte 2, 5, 1993.
  3. Doi, `Abdur Rahman I.; Shari`a: The Islamic Law; Taha Publishers; Londër UK; 1984.
  4. Mawdudi, S. Abul `Ala', The Rights of Non-Muslims in Islamic State, Islamic Publications, LTD. Lahore, Pakistan. 1982
  5. Muraghi, Abdullah Mustapha, Islamic Law Pertaining to Non-Muslims, Library of Letters. Egjipt. E padatuar.


Përktheu: Luka
Artikulli në gjuhën angleze: “Rights of the Non-Muslims in an Islamic State
Nën ligjin islamik
Përgjigje Islamit faqja kryesore